Czy obecne czasy to czasy nowych technologii? Jak innowacyjni jesteśmy w nauczaniu przy pomocy nowych technologii, po prawie dwóch latach pandemii i zajęć online? Refleksyjnie-pokonferencyjnie.
Zacznę od cytatu, który przykuł moją uwagę na platformie LinkedIn, kilka dni temu.
„AI will not replace you. A person using AI will” – Santiago@svpino
fot. rawpixel.com/Freepik
Cytat ten, bardzo realistycznie odzwierciedla to, co się zadziało w przeciągu kilku ostatnich lat. Ale po kolei. Zanim odpowiem na te pytania, chciałabym nakreślić tło do tych zmian.
Komputery i nowe technologie są wszechobecne. Dzisiaj, już przedszkolaki umieją korzystać ze smartfona, oglądają bajki w Disney Channel, same wybierając treści, a Netflix, Kahoot, Wordwall i powszechnie znane wszystkim Quizzes to już podstawowy alfabet każdego nauczyciela języka obcego, który szuka inspiracji i sposobów dotarcia do dzisiejszego ucznia czy studenta.
Pandemia zrobiła swoje. Każdy z nas musiał zakasać rękawy i próbował jak najskuteczniej przeprowadzić swoje zajęcia. Wielu z nas, się przy tym mocno namozoliło; musieliśmy NAGLE zmierzyć się z własnymi słabościami, pokonać swoje własne ograniczenia i wyjść ze sfery komfortu. Przed pandemią, raczkowaliśmy w kwestii użycia nowych technologii w klasie. Szkoły były niejednokrotnie wyposażone w narzędzia: komputery z dostępem do internetu, tablice interaktywne, rzutniki etc., ale tylko nieliczni nauczyciele z nich korzystali. Wniosek ten wyciągam, analizując treści wystąpień prelegentów na I Ogólnopolskiej Konferencji Lektor High-Tech 2018, organizowanej przez Centrum Językowe Politechniki Łódzkiej. Większość wystąpień skupiała się na praktycznym użyciu „nowych technologii” w klasie. Pojawiły się tematy jak wykorzystać wideo na zajęciach, jak stworzyć interaktywny quiz i przy pomocy telefonu, wprowadzić na zajęciach elementy grywalizacji przy pomocy Kahoot’a czy jak utrwalić słownictwo przy pomocą fiszek na platformie Quizlet. Wszystkie te wymienione narzędzia, w 2018, to były innowacje. Kolejny rok, 2019 przyniósł dalszy napływ praktycznych rozwiązań do zastosowania w klasie. Nowością był wtedy Mentimeter, Spin the wheel, Wheel of names czy Picker Wheel, do aktywnego zaangażowania ucznia w głosowanie, wyboru tematu do dyskusji czy obiektywnej powtórki wyrażeń gramatyczno-leksykalnych.
Przełom?
III edycja Konferencji Lektor High-Tech 2020 przyniosła dużą zmianę. Przede wszystkim, z racji pandemii odbyła się online. Już samo to, było niezbitym dowodem na to, że technologia zagościła w naszych domowych klasach na dobre. Wystąpienia prelegentów skupiały się na tym, jak radzimy sobie w nauczaniu online, i czy nasi uczniowie radzą sobie z uczeniem się w tej formie. Wystąpienia poruszały kwestie rozwiązań wdrożonych, czasami randomowo, a które okazały się trafne. Szczęśliwie Politechnika Łódzka bardzo szybko wdrożyła się w pandemiczny styl nauczania. Dysponowaliśmy już przed pandemią platformą Moodle, która pozwoliła tworzyć materiały do zajęć i umożliwiała ewaluację oraz mierzenie przyrostu wiedzy studentów. Szkoły średnie i podstawowe zaczęły desperacko wdrażać obecne na tamten moment, ale wcześniej mniej używane, rozwiązania Pakietu Microsoft Office czy Google Office. Dzieliliśmy się swoimi doświadczeniami, przemyśleniami i nagle do głosu doszły też nasze potrzeby. Potrzeby człowieka. Nasze samopoczucie. Komfort. Szok i niedowierzanie, że lockdown uziemił nas wszystkich i odciął od życia społecznego. Interakcja, komunikacja i praktyka w nauczaniu i uczeniu się języka to gwarancja sukcesu.
A co po pandemii?
Tu następuje kolejne zderzenie z rzeczywistością. Niektórzy mocno wgryźli się w świat „online” i zupełnie w niego wsiąknęli. Nie wyobrażają sobie już powrotu do stacjonarnej klasy. Szybki dostęp do generowanych podczas pandemii materiałów na tyle pochłonął niektórych nauczycieli, że postanowili na dobre w nim nauczać. O dziwo, to samo można powiedzieć o uczniach. Ci jasno werbalizują, że kiepska lekcja w online jest stratą czasu; wzięli nauczanie w swoje ręce. I czy to nie o to nam chodzi? Aby uczynić z ucznia czy studenta osobę świadomą swoich celów i potrzeb, która znając kierunek działań, skutecznie te potrzeby i cele zrealizuje? IV Konferencja Lektor High-Tech 2022 była doskonałą okazją do zrewidowania rzeczywistości popandemicznej; okazją do refleksji i próbą oceny sytuacji. Z pewnością wiele się zadziało w nauczaniu w sferze relacji, samoświadomości i wartości. Zakwestionowaliśmy metody i techniki pracy, które musieliśmy szybko i sprawnie dopasowywać do potrzeb. Osobiście, jestem zdziwiona ogromem konferencji i szkoleń dla nauczycieli, które wciąż cieszą się powodzeniem. Wiadomo, zabiegany nauczyciel w dowolnym czasie, bez konieczności opuszczania domu może podnosić swoje kompetencje. Na pewno jest to wygodne, ale zapewne może okazać się mało skuteczne, gdy szkolenie dotyczy praktycznych umiejętności. Jak rozmawiać z uczniem i jak go motywować do nauki z pewnością najlepiej przeprowadzić w formie warsztatu. Nasi uczniowie też mają mieszane uczucia. Wielu z radością wróciło do relacji w klasie, ale czy sens ma nauczanie, gdy nauczyciel uczy jak w pandemii ucznia, który fizycznie zasiadł już w ławce szkolnej klasy? Z pewnością nie. Dlatego też należy zastanowić się nad tym, gdzie jesteśmy i jak skutecznie wykorzystać pandemię, pracę w online oraz tysiące powstałych materiałów w rzeczywistości w jakiej obecnie się znaleźliśmy.
V Konferencja Lektor High-Tech 2023 to już będzie duży przełom. Dlaczego? Od listopada 2022, światem wstrząsnęły rewelacje dotyczące, narzędzia powszechnie znanego jako ChatGPT, od firmy Open AI. Pierwszy raz usłyszałam o tym chatbocie od swoich studentów informatyki. Natychmiast sprawdziłam jak działa. Wyniki mnie powaliły na kolana. To dosłownie, początek nowej rewolucji przemysłowej. Czat sprawia wrażenie wszechwiedzącego; testowałam go w języku polskim i angielskim. Skuteczność bardzo duża; co więcej, chat się „wciąż uczy”, z każdym wpisem użytkownika trenujemy jego możliwości. Wkrótce więcej napiszę o tym narzędziu. A 8-9 września 2023 z przyjemnością podyskutuję o jego wadach i zaletach w trakcie kolejnej edycji konferencji.